افلاتوکسین پسته، سمی خطرناک در آجیل

در سال‌های نه چندان دور ایران به‌عنوان اولین تولید کننده و صادر کننده پسته در جهان شناخته می‌شد. البته هنوز هم پسته  در ایران به‌عنوان اولین محصول صادراتی شناخته می‌شوند اما دیگر در جهان رتبه اول را ندارد. دلیل این موضوع کاهش میزان تولید پسته نیست بلکه افت کیفیت پسته مهم‌ترین عامل کم شدن صادرات این محصول ارزشمند است. سم افلاتوکسین نیز یکی از اصلی‌ترین عواملی است که بر کاهش افت کیفیت پسته‌ تاثیر می‌گذارد. در ادامه این مقاله به‌طورکامل شرح می‌دهیم که افلاتوکسین پسته چیست، چه عوارضی دارد، چگونه به وجود می‌آید و چه راه‌هایی برای کاهش و از بین بردن این سم وجود دارد. با ما در فروشگاه آنلاین آناناس همراه باشید تا اطلاعات جالبی درباره اینکه افلاتوکسین پسته چیست به دست آورید.

افلاتوکسین پسته چیست و چند نوع دارد؟

افلاتوکسین نام یک ماده سمی و شیمیایی است که در شرایطی بسیار خاص که هنوز شناخته نشده است و به واسطه بعضی از انواع قارچ‌ها به نام آسپرژیلوس تولید می‌شود. این قارچ سمی در شرایطی که دما و رطوبت مناسبی روی محصولات کشاورزی از جمله پسته بادام زمینی ذرت و بادام باشد رشد می‌کند. پس از رشد این قارچ محصولات در زمان برداشت، فرآوری، انبارداری و حتی حمل در معرض ترشح این قارچ قرار می‌گیرند. میزان دما و رطوبت محیط، نوع خاک و شرایط نگهداری از جمله عوامل تاثیر گذار در سرعت و شدت آلودگی محصولات به سم آفلاتوکسین هستند.

با توجه به اینکه شرایط تولید سم آفلاتوکسین هنوز ناشناخته است تلاش های متعددی برای کاهش یا توقف رشد آسپرژیلوس انجام می‌شود که تولید کننده آفلاتوکسین است. متاسفانه سم آفلاتوکسین می‌تواند محصولات یک مزرعه پسته را آلوده کند و همین موضوع باعث کاهش چشمگیر کیفیت محصولات پسته ایران می‌شود.

عوامل متعددی مانند بقایای آلی آلوده به قارچ، نیش حشرات و مقاومت گیاه در میزان آلودگی محصولات به آفلاتوکسین تاثیرگذارند. برای مثال این سم قارچی می‌تواند از طریق نیش حشرات وارد بافت آسیب پذیر گیاه شود و محصولات را مسموم کند. خوشبختانه در خشکبار ارگانیک تا حد قابل توجهی از ترشح آفلاتوکسین به دلیل شرایط کاشت و برداشت پیشگیری می‌شود و این محصولات سلامت بیشتری نسبت به سایر انواع خشکبار دارند.

افلاتوکسین پسته باعث بروز چه بیماری‌هایی می‌شود؟ آفلاتوکسین سرطان

متاسفانه مصرف مواد غذایی که آغشته به سم آفلاتوکسین هستند مانند انواع آجیل‌ها از جمله پسته، بادام زمینی و بادام یا مصرف گوشت و محصولات لبنیاتی حیوانی باعث بروز بیماری‌های متعددی می‌شود. همچنین در هنگام فرآیند تولید محصول و در زمان آلوده شدن محصولات به آفلاتوکسین امکان مسمومیت برای برخی از کشاورزان و افرادی که روی زمین کار می‌کنند نیز وجود دارد.  سرطان کبد یکی از بیماری‌هایی است که بر اثر آلودگی با سم آفلاتوکسین به وجود می‌آید. برای پیشگیری از ابتلا به چنین بیماری‌های خطرناکی بهتر است آجیل ارگانیک یا سایر محصولات ارگانیک در سبد خرید خانواده‌ها قرار بگیرند.

شرایط آب‌وهوایی و اقلیم جغرافیایی، مهم‌ترین فاکتور برای تولید افلاتوکسین

با توجه به تحقیقات کارشناسان قارچ آفلاتوکسین در قسمتی از قاره‌های آمریکا، آفریقا و آسیا که نسبت به مناطق دمای گرم‌تری دارند بیشتر مشاهده شده است. تغییرات اقلیمی و آب‌و‌هوایی باعث افزایش و تقویت ساختار کیفی آفلاتوکسین می‌شود. بنابر این تحقیقات آفلاتوکسین در مناطق گرم مرطوب و حتی خشک رشد بیشتری دارد.

جالب است که بدانید قارچ آفلاتوکسین در دو مرحله رشد و بالغ شدن دانه تولید می‌شود. با توجه به خطرات ناشی از مصرف آفلاتوکسین در بین جمعیت جهان، تاکید سازمان‌های بهداشتی روی مصرف غذاهای سالم و ارگانیک برای مردم است. همچنین تولید مواد غذایی که مورد تایید بیشتر مصرف‌کنندگان است در دستور کار کشاورزان سراسر جهان قرار دارد. پیشنهاد سازمان‌های بهداشتی این است که غذای ارگانیک کودک و افراد بزرگسال باید جایگزین مواد غذایی شود که در هنگام تولید محصولات کشاورزی استانداردهای اولیه رعایت نشده است.

رعایت بهداشت، راهی برای از بین بردن آفلاتوکسین پسته

رعایت بهداشت فردی و آموزش کشاورزان یکی از اقدامات اولیه برای کاهش میزان تولید قارچ آفلاتوکسین است. باید همه افرادی که در زمین‌های کشاورزی یا در انبارها کار می‌کنند آموزش لازم برای رعایت بهداشت فردی ببیند. نظافت و شست‌و‌شو، از بین بردن زباله‌ها و مواد زائد و غیرضروری و از بین بردن فاضلاب و حشرات موذی از جمله موارد بهداشتی‌اند که باید با هدف کاهش ترشح سم آفلاتوکسین روی محصولات کشاورزی انجام شوند.

کشاورزی مطلوب، تنها راه پیشگیری از تولید سم افلاتوکسین در پسته

حالا دیگر می‌دانیم که آفلاتوکسین پسته چیست و چه تاثیری روی سلامتی جوامع بشری دارد. رعایت صحیح اصول کشاورزی و استانداردهای ضروری در زمان کاشت، برداشت و انبار کردن محصول نقش بسزایی در کاهش میزان آلودگی محصولات به سم آفلاتوکسین دارد. یکی از روش های کمک کننده به کشاورزان این است که قبل از شروع فصل‌های بارندگی چیدن پسته را از روی درخت آغاز کنند. چنانچه محصولی بعد از شروع باران روی درخت باقی ماند، این محصولات را به‌صورت جداگانه چیده و با برداشت‌های قبلی مخلوط نکنند.

به گفته کارشناسان کشاورزی باید از مخلوط کردن پسته‌هایی که روی زمین ریخته شده‌اند یا شاخه‌های درختان با زمین در تماس بوده با پسته‌هایی که از روی درخت چیده شده‌اند، خودداری شود. محل انبار پسته نیز باید کاملاً خشک و مجهز به تهویه هوا باشد. همچنین برای پیشگیری از بروز انواع آفات و حمله حشرات یا حیوانات موذی باید راه‌های ورود به انبار کاملا مسدود شود تا این حشرات از طریق نیش و با ایجاد سوراخ باعث نفوذ قارچ آفلاتوکسین به داخل مغز پسته نشوند.

با مصرف مواد غذایی ارگانیک از عوارض سم افلاتوکسین در امان بمانیم

در این مقاله به‌طورکامل شرح دادیم که فلاتوکسین پسته چیست و چه تاثیری روی سلامت اعضای خانواده دارد. آیا تا به حال به افرادی برخورد کرده‌اید که بر اثر مصرف آفلاتوکسین پسته، برنج یا بادام زمینی دچار مسمومیت و بیماری شده باشند؟ جالب است که بدانید مصرف بیشتر از 1 گرم آفلاتوکسین می‌تواند سلامت شما را به خطر اندازد. یعنی حد مجاز آفلاتوکسین در پسته کمتر از یک گرم است. به همین دلیل حتما در استفاده از مواد غذایی غیر استاندارد و غیر ارگانیک تجدید نظر کنید. اگر درباره راه‌های پیشگیری از تولید و ترشح سم آفلاتوکسین پسته و سایر مواد غذایی و روش‌های مقابله با مصرف محصولات آلوده به این سم خطرناک و شیمیایی نظر یا تجربه‌ای دارید در انتهای همین مقاله با ما و خوانندگان مجله آناناس به اشتراک بگذارید.